Bakır Tel ( Cu )
| Yoğunluk | : | 8,92 gr/cm3 |
| Özdirenç | : | 1,68x10-8 Ωm |
Bakır elektrik alanında ve kablo imalatında en çok kullanılan metaldir. Aslında bakır ne iletkenlik açısından ne de esneklik/süneklik açısından en iyi metal değildir. Lakin,
görece düşük maliyeti , lehim yapılabilmesi ve uzun dönem dayanımı bakırı diğer tüm metallerin önüne geçirir.
Bakır elektrik akımını en az kayıpla en iyi, altın ve gümüşün ardından,
üçüncü metaldir. Kablo imalatından Altın ve Gümüş'ün yerine bakır'ın
tercih edilmesinin en birinci sebebi düşük maliyetidir.
Aluminyum, bakırdan daha düşük maliyetli olmasına rağmen iletkenliği düşüktür.
Bununla birlikte , Aluminyum tel'in korozyon dayanımı da düşüktür. Korozyon
ve soğuğa karşı dayanımının düşük olmasından dolayı Aluminyum
iletken kullanımı bazı ülkelerde kısıtlanmıştır.
Dünya çapında madenlerden
çıkarılan tüm Bakır'ın yarısı elektrik iletiminde kullanılmaktadır.
Bakır tel'in kablo imalatında en çok kullanılan iletken tel olmasının diğer
bir sebebide geri dönüşüm özelliğidir. Bakır herhangi bir kalite düşüklüğü
olmadan dönüştürülüp tekrar kullanılabilir.
Bakır sünek bir metal olduğundan dolayı düşük çaplara inceltilerek kullanılabilir.
Kablo imalatında kullanılan bakır teller çeşitli formlarda olabilir. Üretilmek istenen kablonun esnek veya rijit olması istenebilir . Bakır iletkenin formu ve kesit ölçüleri üretilmek istenen kablonun fiziksel özelliklerine uygun olarak seçilir.
"BAKIR TEL" olarak bahsedildiğinde genel olarak bahsedilen daire kesitli teldir.
Yassı :
Elektronik ve havacılıktaki özel aplikasyonlarda iletken tel olarak
kullanılır. En yaygın kullanım alanı enerji kablolarıdır. Alçak
gerilim ve Yüksek gerilim kablolarında eşmerkezli iletken olarak kullanılır.
Dairesel: Kablo imalatında en yaygın olarak kullanılan tel formudur. Solid ve tekli olabilidiği gibi farklı bükülü kompozisyonlarda kullanılır. Bakır tel çapları genel olarak metric sistem kullanılarak sınfılandırılır. Bununla birlikte farklı sınıflandırma sistemleride mevcuttur. "American Wire Gauge (AWG)" ve "Standard Wire Gauge" iki farklı sınıflandırma sistemidir.
Sektör Kesit : Enerji kablolarında kullanılır. Kullanım amacı büküldüğünde düzgün yuvarlak bir kesit elde etmek ve dolgu kullanımından tasarruf ederek daha küçük dış çap elde etmektir. Sektör kesitli bakır tel , bir sonraki adımda kaçlı büküm yapılacağına göre hesaplanarak şekillendirilir. Bir sonraki adımdaki bükülecek tel sayısı "a" ise sektörel telin tepe açısı "360/a" olacaktır.
Özdirenç: Bakır telin özdirenci 1.68x10-8 Ωm'dir. Gümüş'ün özdirenci olan 1.6x10-8Ωm değerinden biraz fazladır. Aluminyum telin özdirenci 2.82x10-8Ωm'dir bakır'ın özdirencinden çok yüksektir. Kesit alanı belirli olan bir bakır telin direnci aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanabilr.
Direnç = Özdirenç(Ωm)x uzunluk(m) / kesit alanı (m2)
Oksijensiz imal edilmiş bakır tellerin özdirenç değeri %1'e kadar daha düşük olması beklenir.